"Cơm thịt", "Gánh hàng xén" và "Giỏ thị"

Bạn đọc mến, entry này mình tua lại một chút (và rõ hơn) về ba từ mà nhóm 'Giỏ thị' thỉnh thoảng chia sẻ trên Lana Blog (Dự án "Cơm thịt", Gánh hàng xén, Giỏ thị).

* "Cơm thịt":
Về "Cơm thịt" bạn có thể đọc rõ hơn ở đây, Tuy nhiên Lana sẽ xin viết vài nét chính từ những gì Lana đã 'đọc, đi, và thấy':
Xuất phát từ một chuyến đi 'dạo' miền núi, bác Trần Đăng Tuấn và những người bạn thân nhận thấy bữa cơm của các bé ở các trường học vùng cao Tây Bắc quá nghèo. Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền ăn cho học sinh các trường nội trú vùng sâu vùng xa nhưng hiện tại chỉ hạn chế với một số trường đủ điều kiện, một số tộc người thiểu số nhất định, một số lứa tuổi nhất định. Có nghĩa là còn rất nhiều đứa trẻ vùng cao đi học với chiếc cặp lồng cơm không có thịt (hoặc thậm chí không có cơm trưa). Và từ đó ý tưởng về quyên góp tiền từ các tấm lòng hảo tâm 'gắp thịt vào bữa cơm cho các cháu miền núi' (theo mình được biết là 120 ngàn vnđ/ trẻ / tháng, bằng mức các bé có chế độ).
Cách làm là các anh chị thu thập thông tin các nơi cần trợ giúp, trực tiếp đi khảo sát, nắm số lượng trẻ 'chưa được hỗ trợ tiền ăn', rồi gởi tiền lên từng điểm trường theo tháng hoặc quý (không qua cầu trung gian nào), với điều kiện nhà trường tổ chức bếp ăn chung cho học sinh. Các bác còn thường xuyên bỏ thời gian lên 'thăm' lại bữa ăn của bọn trẻ. Lana đã đi theo để thấy các bác làm điều này thật sự bằng cả tấm lòng.
Điều mình còn muốn nói là nhờ "Cơm thịt" mà tại rất nhiều điểm trường vùng cao các thầy cô đã tổ chức bếp ăn chung cho các bé, thay vì trước đây lũ trẻ tự túc bữa ăn. Cầu mong để ngày càng nhiều những đứa trẻ với cặp lồng cơm như thế này:
Được có những bữa ăn trưa như thế này:

(hình: Lana, 01/2012)

Thêm một điều nữa (nghe lỏm): 'Cơm thịt' xác định sẽ gắng sức duy trì đều đặn và lâu dài (cho đến khi có tiền hỗ trợ của nhà nước hoặc các bé không cần nữa).

** Gánh hàng xén: Ngoài tiền hỗ trợ mua thịt, "Cơm thịt" còn đem lên áo ấm cho trẻ 'cơm có thịt' khi thấy chúng không chỉ đói mà còn rét (và thiếu nước, và thiếu rất nhiều thứ thiết yếu khác nữa). Nhưng số điểm 'cơm thịt' ngày càng nhiều. Bạn Sống Thật Chậm (STC) trong một chuyến 'đi theo' đoàn 'Cơm thịt' nhận thấy có thể quyên góp thêm quần áo cũ, tiền mua sắm một số vật dụng như sách vở đồ dùng học tập chăn mền nồi xoong... mang lên giúp bọn trẻ. Thế là hình thành 'Gánh hàng xén cho trẻ vùng cao', hiện giờ đã có một nhóm các mẹ chung tay lo, cùng là lo cho bọn trẻ, mà đỡ cho các bác "Cơm thịt" đỡ phải lo những phần lặt vặt, tỉ mỉ và tốn công.
Mình vẫn mỉm cười một mình mỗi khi hình dung hình ảnh mà bạn STC tả "bác Tuấn đi trước trải cơm thịt cho các bé, các mẹ lếch thếch gánh hàng xén chạy theo sau" :D
Bạn có thể đọc kỹ hơn về sự hình thành và tiêu chí hoạt động của 'Gánh hàng xén' ở đây nhé.

*** Giỏ thị: Lần đầu tiên đọc bài "Hôm nay lên Suối Giàng" của bác Tuấn và ý tưởng Cơm thịt cho trẻ vùng cao của nhóm bác Tuấn - Tiến - Thùy Linh, Lana rất cảm động và đã kéo bài về Blog. Từ đây một số những người bạn đồng cảm và muốn cùng đóng góp cho dự án 'cơm thịt'. Giỏ thị ra đời để nhóm chung những đóng góp này thành một món cùng chuyển qua Quỹ "Cơm thịt" (xin thú nhận là bản quyền tên 'Giỏ thị' thuộc về bạn này).
Tiêu chí của "Giỏ thị" là hoàn toàn tự nguyện và tùy thuộc vào khả năng của mỗi người. Giỏ thị sẽ gom chung và chuyển qua quỹ 'Cơm thịt' theo từng quý. Một số bạn ở xa gởi một lần cho một năm thì Giỏ sẽ chia số tiền và góp theo Quý giùm bạn, giữ giùm phần còn lại trong Giỏ cho những lần sau.
Mỗi Quý, Giỏ sẽ thông báo (trên Blog Lana) về danh sách (nick) những người đóng góp (phòng có sai sót thất lạc), tổng số tiền nhận được, số tiền chuyển qua "Cơm thịt" (dược xác nhận), và số tiền còn lại trong Giỏ. Riêng chi tiết về từng khoản đóng góp của các cá nhân kèm email liên lạc của từng cổ đông thì Lana chia sẻ trong một email gởi chung theo danh sách email của nhóm (mailing list). Mailing list này bao gồm và chỉ bao gồm các bạn đóng góp (Thông tin TK không public rộng rãi mà Lana chuyển tới các bạn muốn góp chung Giỏ thị số TK qua email, nhận thông báo gởi và xác nhận tiền tới với từng bạn qua email, từ đây cập nhật địa chỉ người đóng góp vào mailing list nhóm).
Các bạn muốn ủng hộ cho "Cơm thịt" có thể đóng góp trực tiếp tới TK của "Cơm thịt" (trên website "Cơm thịt" theo link ở phần trên) mà không cần qua Giỏ thị. Giỏ thị đơn giản là một nhóm bạn bè, kẻ ít người nhiều gom chung cho thành món, góp chung cho gọn, thống nhất chia sẻ thông tin chi tiết chỉ riêng trong nhóm và tin cậy Lana trong việc này.
Lana tình nguyện nhận làm người giữ Giỏ thị (không góp được nhiều 'Thị' nên góp công :D). Lana nhận trách nhiệm cá nhân về sự trong sáng và minh bạch của Giỏ thị, về các con số thu, chi, và tiền còn lại trong Giỏ.
Lana đã nhận ĐƯỢC rất nhiều (cảm động) vì sự tin cậy của bạn Giỏ thị, và sẽ nâng niu sự tin cậy đó.

*** Một ngăn khác: Lần duy nhất cho tới giờ Lana 'chính thức kêu gọi' quyên góp trên Lana Blog là đợt ủng hộ áo ấm cho các bé ngay trước Tết. Khi hết đợt Lana đã tổng kết Quỹ áo ấm này tương tự như cách làm Giỏ thị: đưa thông tin chung (các cổ đông, tổng thu, chi, tiền còn lại) trên một entry của Lana Blog (link) và chia sẻ thông tin chi tiết qua mailing list tới những cổ đông đóng góp. Đợt quyên góp này là một ngăn riêng độc lập với khoản tiền trong Giỏ cho "Cơm thịt".
Do phải gởi phần Áo ấm lên SMS vội cho kịp tết nên sau khi áo đi và ngay cả khi Lana xin kết giỏ rồi vẫn còn tiền ủng hộ chuyển về. Khoảng đầu tháng 03 tới nhóm ủng hộ áo cho Sàng Ma Sáo dự định kết hợp với Gánh hàng xén gánh chung hàng (quần áo cũ (mà chưa cũ) của trẻ em quyên góp được, chăn mền, vật dụng...) lên giúp trẻ Pa Cheo, Sàng Ma Sáo và Tả Gia Khâu (Mường Khương). Lana (hình như đã xin phép và chưa nghe phản đối, hihi) xin các cổ đông cho phép sử dụng số tiền còn trong Giỏ lo cho Gánh hàng lần này lên Sàng Ma Sáo nha các bạn yêu? (cụ thể Lana sẽ share qua email nhé).

Như vậy bạn đọc có thể hình dung hiện nay Giỏ thị có hai ngăn: Một ngăn đóng góp (theo quý, hy vọng duy trì lâu dài) cho Cơm thịt, và một ngăn giúp áo ấm và vật dụng cho trẻ vùng cao - ngăn này sẽ chỉ hoạt động theo từng đợt (chủ động) và hết mỗi đợt sẽ đóng Giỏ :)

Xin cảm ơn tất cả bạn bè đã cùng đồng cảm chia sẻ với Lana và xin thay mặt các bé cảm ơn những tấm lòng thơm thảo xa gần.

Mến nhiều,
Lana.